‘Ons oog is heel actief en scherp als heter om gaat hier en daar foutjes te zien,
maar het lukt ons niet om in te zien dat onze blik zelf versluierd is’. Rinpoche
Onze beschermende stemmen/delen willen ons sterk en weerbaar laten laten zijn in de buitenwereld, zodat anderen geen misbruik van je maken, je niet afwijzen, je bestand bent tegen een stootje, geen fouten maakt, je geliefd bent etc. De invloed van de beschermende ikken, onze afweer , ontkenning van behoeften, valse macht, kritiek naar onszelf en anderen, perfectionisme, angst, valse hoop en schaamte, is niet gering. Ze zorgen ervoor dat je als het ware het spel meespeelt dat de wereld om je heen (leeftijdgenoten, school, werk, vrienden) van je verwacht, zodat je in dat spel wordt opgenomen, en je je erin kunt handhaven door te geven en te nemen, ook voor ons incasseringsvermogen: tegen een stootje kunnen.
Onze kwetsbare delen zijn gevoelig en staan haaks op de zogenaamde sterke ikken. Uiteindelijk zijn het onze beschermende delen die dit gevoelige deel in ons willen beschermen. Vaak gebeurt dit onbewust.
Zo zijn er bijv. de beschermer, controleur, perfectionist, de criticus, de rechter, de strenge moeder-vader, de liefhebbende moeder-vader en onze meer kwetsbare delen: het kwetsbare kind, het speelse kind en het creatieve kind.
De beschermer probeert je weerbaar te laten zijn tegenover de buitenwereld, zodat anderen geen misbruik van je maken. De beschermer zorgt er voor dat je als het ware het spel meespeelt dat de wereld om je heen (leeftijdgenoten, school) van je verwacht, zodat je in dat spel wordt opgenomen, en je je erin kunt handhaven door te geven en te nemen; de beschermer zorgt bijv. ook voor incasseringsvermogen, tegen een stootje kunnen.
De perfectionist ..het woord zegt het a: je mag geen fouten maken…alles moet perfect. Van je werk tot je uiterlijk, van je huis tot je intellectuele vermogen enz enz.
De drammer (die je zegt wat je allemaal nog moet doen). Maakt lijstjes.
De innerlijke criticus, die voortdurend kritiek levert op alles wat je doet. Ontsproten door de kritiek van de mensen om je heen. De innerlijke criticus is bijvoorbeeld voor velen van ons een bekende. Hij staat niet toe dat je je goed voelt over jezelf, over wat je hebt bereikt en hoe. Hij wil je behoeden voor schaamte, pijn, teleurstelling en ervoor zorgen dat je niet afgewezen kan worden door anderen. Er wordt continu kritiek geleverd op de ander, de maatschappij. Daarmee worden de eigen negatieve gevoelens ontkent. Het aanwijzen van een schuldige leidt tot verwijten: het is de neiging jezelf vrij te pleiten en de ander als schuldige aan te wijzen. Het kan leiden tot een spiraal van negatieve verwijten over en weer, waar mensen in verward kunnen raken, en waaruit ze de weg niet meer weten. Essentieel is dan terug te gaan naar het eigen aandeel, en te stoppen met de ander te verwijten. Of: de kritiek slaat naar binnen en gaat over ons zelf. De innerlijke criticus vertelt ons dat we niks goed doen, niet goed eruit zien, niet slim genoeg zijn, te weinig sporten, etc. Verstoten negatieve energieën hebben een vernietigende uitwerking op onszelf .Vaak accepteren we van onszelf niet dat we zulke negatieve energieën zouden kunnen hebben, en geven we anderen de schuld, het is de ander die de ‘schuld’ is van de negatieve, nare gevoelens die we soms in onszelf voelen. Eigenlijk mag je niet kwetsbaar zijn van de criticus. De invloed hiervan is niet gering. De perfectionist, die alles perfect wil hebben. De behager, die wil dat je in de eerste plaats anderen behaagt, m.a.w: die wil dat je alles doet om aardig gevonden te worden, desnoods ten koste van jezelf. De controler, dat deel wat alles onder controle wil hebben. De criticus komt voort uit onzekerheid en angst. Het gaat de criticus erom dat we veilig zijn, en financiële zekerheid hebben. Hij wil de zekerheid hebben dat we niet in de steek worden gelaten, dat we niet voor schut staan, of dingen doen waarmee wij ons in de nesten kunnen werken zodat we in de steek worden gelaten. Hij is als de dood dat we ziek worden, want dat betekent gevaar voor geldgebrek. De criticus herinnert zich maar al te goed de pijn uit onze kinderjaren, de ontelbare keren dat we bekritiseert werden, uitgelachen en beschaamd gemaakt. hij herinnert zich de geldzorgen van de ouders. Hij voelt nog altijd, via de angst van het innerlijk kind, onze verschrikkelijke angst om in de steek te worden gelaten, toen we alleen gelaten werden of toen een van onze ouders weg ging door bijv, een scheiding. Hij wil alles liever dan deze pijn nog eens meemaken en de enige manier waarop hij dit kan aanpakken is zorgen dat we VOLMAAKT zijn. Om ons volmaakt te laten zijn, moet hij ons bekritiseren omdat hij geen andere manier weet om ons te helpen.
Taak van de innerlijke criticus
– Het steunt de primaire ikken: alles wat verstoten is en daar mee te maken heeft, wordt bekritiseert
– Verkondigt de ‘waarheid’, heeft absolute uitspraken
– Bekritiseert anderen om te beschermen.
– Bekritiseert jezelf
– Doet net alsof hij er niet is, is slim hierin
– Vergelijkt je met anderen
– Kent onze zwaktes en speelt dit uit met primaire ikken.
– Is nooit tevreden
– Zorgt ervoor dat we ons schamen/schuldig voelen over ons zelf
– Praat niet over gevoel
– Weinig onderscheidingsvermogen
– Onszelf continu moeten verbeteren
– Houdt geheim voor de buitenwereld dat hij er is
– Je mag niet blij zijn met jezelf of wat je doet
– Voorkomt objectiviteit
